Mooi toneelstuk. Na een inleiding van een Franse literatuur lerares, die heel erg inging op hoe mooi het taalgebruik wel niet was, ietwat bezorgd of ik niet naar een voordracht ging kijken, maar gelukkig was dat absoluut niet zo. Sommige (van de minder ervaren) acteurs hadden wel duidelijke moeite met het taalgebruik en om het ritme te gebruiken, maar door anderen alleen maar meeslepender. Prachtig kostuum van Theseus, en ook het decor met steeds minder uitwegen past erg sterk bij het stuk, en versterkt de sfeer.

Een voorstelling als goeie sex: met publiek dat puft en zucht en kreetjes slaakt omdat het meeleeft met het verhaal van Hokwerda’s Kind: Lin Hokwerda. Een verhaal dat ons herinnert aan alles wat we soms willen vergeten over onze eigen hartstocht en puurheid, een voorstelling waarin spelers en publiek één worden met de vertelling.

Kijk in de spiegel. Zeg: “Dag, Cyrano.” Want al heb je niet zo’n belachelijke neus als hij, je hebt je beslist wel eens te min gevoeld voor degene die je liefhad.
Dat is en blijft de kracht van het verhaal van Cyrano de Bergerac: de herkenbaarheid. Ieder van ons heeft kwaliteiten die ons uniek en begeerlijk maken, maar zijn ze goed genoeg? Zullen ze niet overschaduwd worden door onze belachelijkheid, onze lelijkheid op andere gebieden?
ThEAter EA maakt met haar productie Cyrano die herkenbaarheid zó tastbaar, dat het publiek zich moeiteloos laat wijsmaken dat het een slagveld ziet, een tuin, een balkon, terwijl er op het toneel niet meer te vinden is dan wat lamellen en een witte strook op de grond. We zijn één geworden met de personages, en als zij op een slagveld zijn, zijn wij dat ook.
Dat we ons laten meeslepen is beslist voor een groot gedeelte te danken aan de acteurs, die nu eens niet – zoals helaas maar al te vaak het geval is – hun teksten DUI-DE-LIJK AR-TI-CU-LE-REND de zaal in dreunen. Het spel is bijna naturel, en waar het theatraal is, komt dat doordat de personages theatraal zijn.
Een prachtige vondst is De Neus, die niet belachelijk of lelijk is, maar statig en een beetje angstaanjagend. Hij eist direct de aandacht op, maar stoort niet. Het metalen geval, met een beugel aan Cyrano’s hoofd bevestigd, staat in zekere zin los van hem. Cyrano beschouwt zijn neus. Hij lijdt aan zijn neus. Maar tijdens het stuk bekruipt je het gevoel dat hij zich de afstotelijkheid van dat reukorgaan misschien maar verbeeldt. Als het zijn neus niet was geweest, waren het vast wel zijn oren die niet deugden. Cyrano is een onzeker mens. Hij is ook een intelligent mens. Hij begrijpt hoe eenvoudig het is je belachelijk te maken door je liefde te laten blijken. Hij durft alles: hij is een vechtjas en een krachtpatser, maar belachelijk zijn… dat durft hij niet. Daarom verstopt hij zich achter zijn neus.
Maar hij beschermt daarmee niet alleen zichzelf. Cyrano dénkt misschien wel dat hij Roxane wil, maar in wezen hunkert hij naar de onbeantwoorde liefde, omdat die als enige volmaakt kan zijn. Zo verheerlijkt hij niet alleen Roxane, maar ook de liefde, en – zoals al gezegd - zichzelf. Hij is de verborgen verleider. Hij is beschouwer én slachtoffer en hij geniet van zijn eigen lijden dat prachtig is en dramatisch.
Is Cyrano dan een neuroot? Nou en of. En de hemel behoede ons voor normale mensen. Kijk in de spiegel en zeg: “Dag, Cyrano.”
Geniet ervan.

Dáár waren we het alle zes over eens: De Lin van Wendell Jaspers is een absolute wensvrouw. Eentje die “mooi, dwars, verleidelijk” wordt neergezet ( zei Annette Embrechts al in de Volkskrant) en ook “stevig en gracieus, onstuimig en kwetsbaar” ( Wilfred Takken in de NRC). Niks teveel gezegd: er zitten heel veel heftige en gevoelige kanten aan het personage en de actrice spettert het allemaal energiek, hartveroverend en met verve de zaal in.
Over de toneelbewerking van het boek verschilden de meningen wél. Het verhaal lijkt op toneel toch een beetje mager. En vooral Henry - de spannende man - is heel wat minder broeierig en duister geworden dan hij was. Maar, alla, laten we niet zeuren, maar genieten.

Een gewei voor de actualiteiten de tekst: de onmogelijke spagaat waarin een Amsterdamse politieagent van Marokkaanse afkomst komt te zitten als hij door collega’s en door zijn familie moet kiezen, hoe kortzichtig, om pro- of anti- de moord op Theo van Gogh te zijn.
Een gewei ook voor (de casting en het spel van) Egbert-Jan Weber. Hij zet een geloofwaardig Marokkaans gassie neer, dat met zijn priemende blikken en teksten het publiek direct aanspreekt en confronteert met vooroordelen.
Een tomaat voor de moralistische uitglijders aan het einde van het uurtje toneel: Zusje komt met stichtelijke woordjes tussenbeide in het door mes en pistool op de spits gedreven conflict en weet de gemoederen te bedaren. Ook de veel te lange fade-out met een spotje op de politieagent, frontaal op het publiek, nadat hij stelling heeft genomen voor het vertegenwoordigen van de wet…mwoah.

Prachtige voorstelling, mooie vormgeving in kleur, decor en licht. Goed spel waardoor de teksten blijven boeien!

“Ik speel alleen maar in theaters, want het is zo’n magische plek,” vertelde Stef Bos tegen het einde van de voorstelling “Licht” waarmee hij al ruim een jaar door Nederland, België en Zuid Afrika toert. Die magie die was zelden zo goed te voelen als die avond, zelfs op rij 17 in de Schouwburg van Rijswijk. Als in een trein ervaarden we dromerig het landschap dat door de schitterende muziek en teksten voor ons opbloeide; het ene moment langzaam, het andere moment snel. Humor, melancholie, blijdschap en verdriet wervelden in het vuur waar de maker zo naarstig naar blijft zoeken en wat deze avond zo magisch maakte. Wat een kracht, wat een schoonheid, wat een artiest!

Niks truttig. De Kern verbaast en imponeert. Het goed geschreven verhaal is humoristisch en wordt zeer adequaat uitgevoerd. Ineke ter Heege als Juliana oogt en speelt erg goed en Vastert van Aardenne is een uiterst geloofwaardige Bernhard waarbij zijn Duitse tongval gelukkig niet te dik is aangezet. Het verhaal bevat nogal al wat feitenmateriaal, maar weet desondanks vrijwel voortdurend te boeien. Fraai zijn de af en toe opduikende verwijzingen naar Shakespeare’s King Lear. Erg goed gedaan.

Het had zo mooi kunnen zijn: de ‘nieuwe’ versie van Cabaret in de Nederlandse theaters. Maar het is JvdE, dus slecht, h��l slecht gecast en dus niet goed. De donkerte, het zwarte, dat iedereen roemt in de Sam Mendes-versie is compleet weggecast. Geen ‘lelijk’ mens te zien, iedereen ‘mooi’, ik bedoel strak getraind en niet ouder dan 25. Waar zijn de ondervoede, slechte gebitten hebbende en vol puisten zittende Kit-Kat-Klub-dansers zoals ze er op West End en Broadway wel zijn? Ara Halici is ongevaarlijk en erg vlak als Emcee. Pia Douwes zingt geweldig, maar acteert als een natte krant. De overige acteurs spelen alsof het 1950 is (nog van voor Kooooo vaaaaaaaan Dijijijijijijkk). Brrr… Alleen Anne-Wil Blankers is een gewei en misschien de gang naar Carr� waard. Ze is hoorbaar geen zangeres, maar wel een groot actrice, die vakkundig en gevoelig het publiek weet te raken. Het gros van het publiek is verschrikkelijk: applaudiseren om het foutste lied na het Horst Wessellied (het pauzenummer), lachen op ontroerende momenten, door speelsc�nes heen praten en hoesten en na het indrukwekkende slotbeeld van het concentratiekamp meteen klappen, staan en juichen voor de spelers. Heb je het dan wel begrepen of kom je omdat je “musicalfan” bent?

Het klonk allemaal enorm oubollig vantevoren: Petra Laseur, Elsje de Wijn en Trudy de Jong in een komedie over oudere mensen. Hu. Maar dat viel dus enorm mee. Een heel aardige voorstelling met een heerlijk scherpe De Wijn en een mooi melancholische Laseur. Tweede helft is overbodig, dat wel.