Alsof er een hoge drukgebied in Frascati hing, zo kraakhelder werd deze tekst van Paul Pourveur gebracht door Monique Kuijpers en Reinout Bussemakers. Deze technische, ervaren acteurs met stelden zich dienstbaar op aan de tekst en het publiek. Met als gevolg die heldere ervaring, die door een leeg aandoende vormgeving nog werd versterkt. Een wit hoogpolig tapijt op de grond spiegelde een trapeziumvormig projectiescherm daarboven. Tussen dit enorme tapijt en projectiescherm (waarop bijvoorbeeld wolkenluchten, een enkel bloemetje in een berglandschap en een paar zonderlinge vogels te zien waren) vertelden de acteurs over de ongelijke strijd van moderne mensen die het met hun zwakke wil en banaliteit moeten opnemen tegen het machtige lot. Door de helderheid in de uitvoering, en de vele herhalingen en de niet lineair vertelde verhaallijn van de tekst, kreeg ik niet het gevoel dat de voorstelling, zoals gewoonlijk, ‘mijn hoofd vulde’, maar eerder dat het verhaal met zijn thema’s de ruimte in mijn hoofd steeds verder wist op te rekken. Op de speelvloer deinden de ruimte en tijd uit en in mijn hoofd verbreidde zich een mentale ruimte voor deze voorstelling. Een aangename sensatie.
Inhoudelijk vond ik het zwakker. Aan het begin wordt verteld over hoe William Shakespeare noodgedwongen naar Londen moest verhuizen nadat hij tegen het lokale gebod van zijn geboorteplaats in een edel damhert had doodgeschoten. Conclusie: had hij dit slachtoffer niet gemaakt, was hij nooit een succesvol toneelschrijver geworden. In de loop van de tekst wordt op impliciete wijze de vergelijking opgedrongen tussen de betekenis van het overleverde corpus van Shakespeare voor het theaterbedrijf en de betekenis van multinatiols binnen ons gevorderd kapitalistisch systeem. Wat zonder meer uitpakt als een aardige vergelijking. Maar doordat dat edele damhert aan het begin van de voorstelling moest sneuvelen, lijkt het erop dat de tekst je aan het verstand probeert te peuteren dat het succes van het kapitalisme niet los gezien mag worden van de vele edele damherten – onschuldige arbeiders – die daarvoor moeten bloeden. En op zich schuilt hier natuurlijk grote waarheid in, maar het is mij toch een veel te simpele voorstelling van zaken.

Een geheel andere voorstelling dan die we van toneelgroep Amsterdam gewend zijn. Niet de bekende gevestigde acteurs en actrices, maar een bijna geheel nieuwe lading acteurs en actrices. Aan de ene kant zorgt dit voor de nodige variatie op zijn tijd, maar tegelijkertijd zien we ook dat deze nieuwe lading zich nog niet kan meten aan de oude garde. Desalniettemin vind ik het persoonlijk wel aardig om eindelijke weer eens nieuwe gezichten op het toneel te zien. Verder is het de vraag in hoeverre het publiek zit te wachten op een sprookje uit de 19e eeuw met een bijzonder dunne plot. De actie was bij tijden Monty Python achtig en de metamorfose van het decor vond ik persoonlijk best leuk gevonden. Het is zeker niet de beste voorstelling van TGA die ik afgelopen jaren gezien heb, maar echt verveeld heb ik me zeker ook niet.

Deze voorstelling zag ik eigenlijk op uitnodiging van mijn ouders. Zij gaan niet zo vaak naar het theater als ik, maar ik was benieuwd wat ze hadden uitgezocht. Wolperding laat zich het eenvoudigst omschrijven als een visueel, muzikaal hoorspel. Vijf muzikanten vertellen een uur lang het verhaal van een fictief Brabants dorpje waar iedereen zo zijn eigen problemen heeft. Daarbij zorgen ze zelf voor de liedjes en geluidseffecten. Een boeiend, maar tegelijkertijd ook inspannende voorstelling om naar te kijken en luisteren.

Vlaams Fruit is een Antwerps toneelgezelschap dat zich richt op teksttoneel. Met een miniem decor en in regulier kledij spelen zij hun stukken. Jaloezie is bestaat uit faxdialogen. De drie actrices sturen elkaar faxen die door verzender en ontvanger worden voorgelezen. De tekst is dan ook het belangrijkste ingrediënt in dit stuk. Het verhaal is redelijk eenvoudig. Drie dames van 55, 40 en 25 wonen in hetzelfde appartementencomplex. De 55-jarige man de eerste dame verlaat haar voor de 40-jarige en later voor de 25-jarige. De faxen zijn doorspekt van triomf en wraak, maar ook van onzekerheid en wanhoop. De hele voorstelling duurt anderhalf uur, maar op een gegeven moment valt de aandacht weg. Het concept met het alternerend voorlezen van delen van de faxen begint een beetje eentonig te worden. De laatste faxuitwisselingen tussen de 55 en 40-jarige zijn echter weer ijzersterk en proberen antwoord te geven op de vraag of Jaloezie (het enige is dat) sterker is dan de liefde!

Een decor is pas geslaagd als het niet opvalt, zegt men dikwijls. Wel, dit valt op, het werkt zelfs op zenuwen. Niet in het minst omdat je je gedurende de voorstelling zit af te vragen wat het er komt bij doen, missen we de diepere betekenis of is het gewoon wat spielerei van de scenograaf die hij bij gelijk welk stuk had kunnen doen?Hetzelfde geldt voor de kostuums trouwens.De tekst werkt ook al niet mee. Zijn begin negentiende eeuw sprookjes op het toneel populair, tweehonderd jaar later ligt dat toch efkens anders. Akkoord, er zitten wel wat dubbele bodems in. En die dubbele bodems worden handig in deze voorstelling uitgespeeld. Maar hedendaagser wordt de tekst er nauwelijks door.
Ook het trage tempo is niet van deze tijd.
Voor een groot stuk wordt de voorstelling gered door Gunilla Verbeke. Ontwapenend, spontaan, naturel, de graaf wordt er pas op het einde verliefd op, wij van in het begin. Jammer dat Benjamin De Wit, de eigenlijke hoofdrol, hier geen tegengewicht kan geven. Hij speelt alsof hij effe een klus aan het klaren is.
Er zitten voorts nogal wat beginnende acteurs in deze productie en dat is er aan te zien. Tg Amsterdam’s oude garde speelt ze zo van de planken.
Toch beleefden we een leuke avond. Toch blijft de voorstelling hangen. Ligt het aan de acteursregie? Het spelplezier dat er bij de meesten afdruipt? Het kinderlijk vertederende? Het amusante? Laat het ons aan het vakmansschap van Gerardjan Rijnders wijten. Wat hij ook doet, vervelend of banaal is het nooit.

Allereerst een prachtig verhaal en dan ook een prachtige vertelling. Dit verhaal over een moeder en een dochter wordt zo mooi verteld. Een gelaagde vertelling waar je over elk facet na kan denken. Een afscheid tussen moeder en dochter, is een bepaald huwelijk zo erg, wat is fantasie? Een prachtige zin trouwens “zittend wandelen”.
Zoveel gevoel en zo gevoelig en integer bedacht en gespeeld. Een zeer waardevol stuk dat binnen dit Cordoba-festival door iedereen gezien moet worden.

Mooie en fijne voorstelling.
Elk woord van deze monoloog verstaan en begrepen.
was de hoofdpersoon nu een egoist of een gevoelige man de eindelijk een vrouw gevonden had?
Daar ben ik niet uit. Maar zeer gefacineerd gekeken en geluisterd. Mooi en fijn.

Smoeder is een ongelofelijk mooie voorstelling. Moeilijk onderwerp, in die zin dat het makkelijk heel erg sentimenteel zou kunnen worden, maar dat wordt het nergens! Het wordt nergens te prive, wel heel persoonlijk, maar dat is geweldig! Zo mooi! Als je dit met toneel kunt bereiken, ben je een held!

Waanzinnig mooie voorstelling. Zeer terecht dat Wim Helsen hiervoor een prijs kreeg. Is eigenlijk meer een absurde monoloog dan cabaret. En zo mooi gedaan, zo gekund, zo poëtisch. Over een man die mevrouwen in buskotten soep met lettertjes geeft. Een aanrader dus, ook voor iemand die eigenlijk niet zo van cabaret houdt maar meer van toneel.

Soms werkt de natuur onomstotelijk mee aan de schoonheid van een theaterervaring. Zoals het precies juist getimede onweer tijdens Paradise Calls: de kantoorlul die zijn ingesnoerde secretaresse (of bazin?) toenadert en dan boven je hoofd het gebulder van de donder. Ook mooi: de rode kousen die overal opduiken. Er ontstaat onder jonge makers een nieuwe soort alledaags absurdisme (zie ook bv. Tuttefrut), dat aangenaam is. Iets voor naast de Grote Verhalen.